Aktualizacja 31 sierpnia 2023
Jeśli prowadzisz firmę i zamierzasz rozpocząć wykonywanie usług poza terytorium Polski musisz uzyskać odpowiednie zaświadczenie A1. Wybór odpowiedniego zaświadczenia A1 zależy od tego, jaki charakter będzie miała twoja działalność w Polsce i za granicą.
Spis treści
Czasowe delegowanie działalności – pracuj za granicą, płać “polski ZUS”
Jeżeli zamierzasz czasowo zaprzestać świadczenia usług w Polsce i przez pewien czas prowadzić działalność tylko w innym kraju Unii Europejskiej, EOG lub Szwajcarii, najwłaściwszym rozwiązaniem będzie zwrócenie się z wnioskiem do twojego oddziału ZUS o wydanie zaświadczenia A1 regulowanego art. 12 ust.2 Rozporządzenia nr 883/2004.
Uzyskując zaświadczenie A1 z art. 12 ust.2 Rozporządzenia nr 883/2004. będziesz mógł prowadzić działalność gospodarczą za granicą maksymalnie przez 24 miesiące.
W okresie, na który uzyskasz omawiane zaświadczenie, nie będziesz mógł jednak wykonywać usług na terytorium Polski, chyba że “polska” działalność będzie miała charakter marginalny. Po zakończeniu okresu 24 miesięcy musisz wrócić do Polski i faktycznie wykonywać tu działalność przez co najmniej 2 miesiące, aby móc wystąpić z wnioskiem o kolejne zaświadczenie A1.
Zaświadczenie A1 z art. 12 ust. 2 krok po kroku
Aby otrzymać zaświadczenie A1 z art. 12 ust. 1:
1) wykaż, że “normalnie” prowadzisz działalność w Polsce,
2) wskaż, że w innym państwie będziesz faktycznie wykonywał ten sam rodzaj działalności,
3) okres pracy za granicą nie może być dłuższy niż 24 miesiące,
4) wykonując pracę za granicą musisz zachować w Polsce środki techniczne umożliwiające ci prowadzenie tutaj działalności po powrocie,
5) przed wyjazdem za granice musisz faktycznie prowadzić działalność w Polsce przez co najmniej 2 miesiące.
Pracuj w Polsce i za granicą – płać “polski ZUS”
Jeśli zamierzasz wykonywać równocześnie lub na zmianę pracę na własny rachunek (działalność gospodarczą) w co najmniej dwóch państwach UE, EOG lub Szwajcarii będzie ci potrzebne zaświadczenie A1 z art. 13 ust. 2 Rozporządzenia nr 883/200
Zaświadczenie A1 z art. 13 ust. 2 krok po kroku
Aby otrzymać zaświadczenie A1 z art. 13 ust. 2:
1) wykaż, że “normalnie” prowadzisz działalność w dwóch lub kilku państwach (na zmianę lub równocześnie),
2) wykaż, że mieszkasz w Polsce,
3) udowodnij, że wykonujesz znaczną część działalności w Polsce.
Znaczna część działalności – co to oznacza?
Aby ZUS uznał, że znaczna część twojej działalności prowadzona jest w Polsce rozmiary twojej faktycznej działalności wykonywanej w Polsce muszą stanowić przynajmniej 25% rozmiarów twojej całej działalności (z uwzględnieniem “zagranicy”).
Decyduje o tym:
- obrót (przychód),
- czas pracy,
- liczba świadczonych usług,
Jeśli działalność w Polsce nie jest wykonywana w Polsce w przynajmniej 25%, o państwie właściwym do opłacania składek decyduje “centrum zainteresowania”.
Czym jest “centrum zainteresowania”?
Jeśli:
- rozmiar działalności w Polsce nie stanowi przynajmniej 25 % ogólnej działalności,
- działalność w Polsce jest większa niż 5 % (próg marginalności) ogólnej działalności,
w dalszym ciągu możesz opłacać składki w Polsce, pod warunkiem, że twoje “centrum zainteresowania” znajduje się w Polsce.
Przy określaniu “centrum zainteresowania” uwzględnia się:
1) miejsce, w którym znajduje się stałe miejsce prowadzenia działalności,
2) zwyczajowy charakter lub okres trwania wykonywanej działalności,
3) liczba świadczonych usług,
4) zamiar osoby wynikający ze wszystkich okoliczności.
Przyjmuje się, że:
1) osoba, która wykonuje mniej niż 25% działalności w Polsce, lecz więcej niż 5%,
2) posiada w Polsce miejsce zamieszkania,
posiada w Polsce “centrum zainteresowania” i może opłacać składki na ubezpieczenie społeczne w Polsce, pod warunkiem, że w Polsce znajduje się jej “centrum interesów życiowych”.
Czym jest “centrum interesów życiowych”?
Państwo, w którym znajduje się centrum interesów życiowych danej osoby ustala się w oparciu o:
1) czas trwania i ciągłość pobytu,
2) charakter i specyfika działalności,
3) sytuację rodzinną i więzi rodzinne,
4) sytuację mieszkaniową,
5) prowadzenie działalności niezarobkowej (członkostwo w stowarzyszeniach i innych organizacjach, działalność społeczna i charytatywna, itp.)
6) rezydencję podatkową.
